10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, ustanowiony w 2003 roku przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Zapobiegania Samobójstwom (IASP). Dzień ten ma na celu zwrócenie uwagi na problem samobójstw, ich przyczyny oraz promowanie działań mających na celu ich zapobieganie. Choć temat ten dotyczy każdego z nas, wciąż mówi się o nim za mało, szczególnie w porównaniu z innymi kwestiami zdrowotnymi, jak np. bezpieczeństwo na drogach.
Przyczyny i symptomy zagrożenia samobójstwem
Samobójstwa dotykają ludzi w każdym wieku i środowisku. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak rozpoznać, że ktoś może być w niebezpieczeństwie, ani jak udzielić pomocy. Istnieje jednak wiele oznak, które mogą wskazywać na zagrożenie. Do najczęstszych symptomów należą:
- mówienie o popełnieniu samobójstwa,
- problemy ze snem i jedzeniem,
- nagłe zmiany w zachowaniu,
- wycofywanie się z kontaktów towarzyskich,
- utrata zainteresowania pracą, szkołą, hobby,
- przygotowywanie się do śmierci, pisanie testamentu czy listu pożegnalnego,
- rozdawanie ważnych dla siebie przedmiotów,
- podejmowanie ryzykownych działań,
- zwiększenie spożycia alkoholu, narkotyków lub leków.
Osoby zagrożone samobójstwem mogą także wcześniej próbować pozbawić się życia lub dokonywać samookaleczeń.
Jak pomóc?
Jeśli zauważymy, że ktoś w naszym otoczeniu zmaga się z takimi problemami, nie bójmy się o tym rozmawiać. Pamiętajmy, że:
- nie okazujmy zdziwienia czy zaskoczenia, jeśli ktoś nam o tym powie,
- ważne jest, aby rozmawiać i słuchać, nie oceniać i nie dawać rad,
- okazujmy wsparcie, cierpliwość i zrozumienie, a także pozwólmy na wyrażanie emocji,
- zwróćmy się po pomoc do specjalistów i instytucji oferujących pomoc:
- Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym: 800 70 2222
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800 12 12 12
- Telefon wsparcia emocjonalnego dla osób dorosłych: 116 123
- Telefon alarmowy: 112
Pomoc to także zwykła ludzka życzliwość
Zdecydowana większość przypadków samobójczych to efekt długotrwałego kryzysu emocjonalnego, którego nie dostrzegamy na co dzień. To jednak my – zwykli ludzie – możemy pomóc, okazując życzliwość i gotowość do wysłuchania. Pamiętajmy, że tam, gdzie jest niebezpieczeństwo, jest również możliwość ratunku.