Afty to bolesne zmiany w obrębie jamy ustnej, które mogą utrudniać jedzenie, mówienie i codzienną higienę. Te małe owrzodzenia, występujące na błonie śluzowej jamy ustnej, dziąsłach czy podniebieniu, są uciążliwe i mają tendencję do nawrotów. Jak szybko pozbyć się afty? Poznaj skuteczne i sprawdzone sposoby, które pomogą złagodzić ból i przyspieszyć proces gojenia.
Czym jest afta i jak ją rozpoznać?
Afta to niewielka nadżerka lub owrzodzenie, które pojawia się w jamie ustnej. Charakteryzuje się białawym lub żółtawym nalotem otoczonym czerwoną obwódką zapalną. Może występować pojedynczo lub w grupach.
Wyróżniamy kilka rodzajów aft:
- Małe afty (afty Mikulicza) – goją się w ciągu 7–14 dni i nie pozostawiają blizn.
- Duże afty (afty Suttona) – są głębsze, trudniejsze w leczeniu i mogą pozostawiać blizny.
- Afty opryszczkopodobne – drobne zmiany występujące w większej liczbie.
Przyczyny powstawania aft
Afty mogą pojawiać się z różnych przyczyn. Główne czynniki to:
1. Niedobór witamin, zwłaszcza witamin z grupy B (B12) i kwasu foliowego.
2. Urazy mechaniczne, np. od aparatu ortodontycznego, twardego pokarmu lub źle dobranych protez.
3. Stany zapalne spowodowane zaniedbaną higieną jamy ustnej.
4. Infekcje wirusowe oraz osłabiona odporność.
5. Czynniki hormonalne, np. zmiany w organizmie związane z cyklem miesiączkowym.
6. Nawroty wynikające z alergii, stresu lub chorób autoimmunologicznych.
Jak szybko pozbyć się afty? Sprawdzone metody
1. Domowe sposoby na afty
Wiele naturalnych metod może pomóc złagodzić ból i przyspieszyć gojenie:
- Płukanki do jamy ustnej – np. z rumianku, szałwii czy soli. Mają działanie przeciwzapalne i antyseptyczne.
- Napar z rumianku – łagodzi ból i stan zapalny. Można go stosować do płukania jamy ustnej kilka razy dziennie.
- Olejek z drzewa herbacianego – działa przeciwbakteryjnie i wspomaga proces gojenia. Należy rozcieńczyć kilka kropel w wodzie i stosować do płukania.
- Miód – dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym pomaga złagodzić objawy aft.
2. Preparaty apteczne
- Żele na afty – łagodzą ból i tworzą ochronną warstwę na owrzodzeniu.
- Płukanki antyseptyczne – przyspieszają proces gojenia i zapobiegają infekcjom wtórnym.
- Maści na afty z witaminami grupy B – pomagają w regeneracji błony śluzowej.
3. Zadbaj o dietę
Włącz do swojego menu produkty bogate w:
- Witaminę B12 i kwas foliowy – znajdziesz je w warzywach liściastych, mięsie i jajach.
- Żelazo – występuje w czerwonym mięsie, fasoli i orzechach.
- Unikaj kwaśnych, ostrych i gorących potraw, które mogą podrażniać śluzówkę jamy ustnej.
Jak zapobiegać nawracającym aftom?
Afty mają tendencję do nawrotów, ale możesz zmniejszyć ryzyko ich występowania:
- Higiena jamy ustnej – regularne szczotkowanie zębów, stosowanie nici dentystycznej i antybakteryjnych płukanek.
- Zbilansowana dieta – unikaj niedoborów witamin, szczególnie tych z grupy B oraz kwasu foliowego.
- Unikaj urazów mechanicznych – używaj miękkiej szczoteczki do zębów i uważaj podczas jedzenia twardych pokarmów.
- Wzmacniaj odporność – dbaj o zdrowy styl życia, regularny sen i unikanie stresu.
Kiedy zgłosić się do stomatologa?
Jeśli afty nawracają, są duże lub nie goją się przez ponad 2 tygodnie, warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista pomoże zidentyfikować przyczynę powstawania aft i zaleci odpowiednie leczenie.
Pozbycie się aft to proces, który wymaga odpowiednich działań i dbałości o higienę jamy ustnej. Stosowanie domowych sposobów, takich jak płukanki z rumianku czy szałwii, oraz preparatów aptecznych pomoże złagodzić ból i przyspieszyć proces gojenia. Pamiętaj również o zapobieganiu nawrotom, dbając o dietę bogatą w witaminy i codzienną higienę. Dzięki tym prostym krokom możesz szybko pozbyć się afty i uniknąć jej powrotu.